Esed düştü, İran saf dışı kaldı! Boşluğu Türkiye dolduracak

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Suriye’de Baas rejiminin devrilmesinin akabinde gözler Türkiye’nin petrol ve doğal gaz hususlarının da dahil olduğu güç güvenliği siyasetlerini ne tarafta şekillendireceğine çevrildi.

Bu kapsamada AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, istikrarın sağlanması ve güç jeopolitiği üzere hususların değerine işaret ederken, bölgenin tekrar inşası sürecinde Türkiye’nin rolüne de değindi.

“TÜRKİYE UZUN VADEDE YARAR SAĞLAYACAK”

Washington Arap Körfez Ülkeleri Enstitüsü Konuk Öğretim Üyesi Kate Dourian, Türkiye’nin Esed rejiminin devrilmesinden uzun vadede yarar sağlayabileceğini lakin bu durumun büyük ölçüde, Şam’daki yeni süreksiz hükümetin ülkede istikrarı sağlamasına bağlı olduğunu söyledi.

Dourian, Suriye’nin ana petrol ve doğal gaz yataklarının merkezi hükümetin denetimi dışında kalmasının Şam’ı yakıt tedarikinde İran’a bağımlı hale getirdiğini söz ederek, Esed rejiminin düşüşünün, İran’ın artık Suriye’ye petrol ve petrol eserleri tedarik edemeyeceği manasına geldiğini aktardı.

“BOŞLUĞU TÜRKİYE DOLDURACAK”

Türkiye’nin bu boşluğu doldurarak bölgedeki gereksinime yanıt verebileceğini belirten Dourian, “Geçen yıl İran, Suriye’ye günde yaklaşık 80 bin varil petrol sağlamıştı. Türkiye, bu boşluğu doldurup Suriye’ye yakıt tedarik edebilir. Ayrıyeten Ankara’nın, zıt güçlerin Şam’a yürüyüşüne öncülük eden Heyet Tahrir Şam (HTŞ) üzerindeki tesiri, Türkiye’nin yine inşa sürecine dahil olmasını ve yeni idareyle siyasi nüfuz kazanmasını sağlayabilir.” dedi.

İç savaş öncesi hidrokarbon üretiminin ülke gelirlerinin yaklaşık dörtte birini oluşturduğunu lisana getiren Dourian, evvel IŞİD’in, akabinde da kendine “Suriye Demokratik Güçleri” (SDG) ismini veren PKK/PYD terör örgütünün büyük petrol alanlarını ele geçirmesiyle bölgedeki üretimin büyük bir çöküş yaşadığını belirtti.

Dourian, ayrıyeten Beşşar Esed’in petrol ve gaz dallarını yine canlandırma konusunda Rusya’ya özel haklar verdiğini lakin bu mutabakatın ABD yaptırımları nedeniyle ilerleme kaydedemediğine işaret ederek, “Türk güç şirketlerinin devreye girerek bölgede petrol ve gaz üretimini tekrar başlatma fırsatı var. Bu, yine inşa sürecine katkı sağlayacak gelirler elde edilmesini mümkün kılabilir. Fakat, bunun gerçekleşebilmesi için kapsayıcı bir siyasi tahlil ve yabancı ortaklarla müzakere edebilecek istikrarlı bir hükümetin kurulması gerekiyor ki bu da vakit alacak bir süreç.” değerlendirmesinde bulundu.

SURİYE GÜÇ ALANINDA STRATEJİK EHEMMİYETE SAHİP

Ortadoğu Uzmanı Haydar Oruç da Suriye’nin sahip olduğu kaynaklardan fazla doğu-batı ve kuzey-güney güç çizgileri üzerinde yer alması sebebiyle güç jeopolitiği açısından kıymetli olduğunu söyledi.

Oruç, Suriye’nin merkezi pozisyonunun, Mısır doğal gazının Ürdün-Lübnan ve Suriye üzerinden Türkiye’ye ulaştırılarak akabinde Avrupa’ya taşınmasını öngören Arap Doğalgaz Boru Çizgisi Projesi üzere farklı projelerde stratejik kıymet kazandığına işaret ederek, ülkenin bu üzere alternatif projeler için değer taşıdığını söz etti.

Suriye’nin kritik pozisyonunun uzun müddet devam eden iç savaş nedeniyle kullanılamadığını ve bu nedenle de etraf ülkelerin farklı alternatiflere yöneldiğine dikkati çeken Oruç, “Hatta Suriye devam eden iç savaşa ek olarak Rusya ve İran ile giriştiği yakın angajman nedeniyle Mısır ve İsrail’in öncülüğünde kurulan Doğu Akdeniz Gaz Forumu’ndan da dışlanmıştır.” diye konuştu.

TÜRKİYE, SURİYE İLE İŞBİRLİĞİNİ GENİŞLETEBİLİR

Oruç, Türkiye’nin Suriye halkına son 10 yıldır verdiği dayanağı yeni idareye de vermekten çekinmeyeceğini ve devlet kurumlarının toparlanmasının ardından süratle imar faaliyetine girişileceğini vurgulayarak, “Bu kapsamda da bir taraftan Suriye’nin güç kaynaklarının geliştirilip iktisada kazandırılması için adım atılırken, öteki taraftan yeni kaynaklar aranması ve bilhassa Doğu Akdeniz’deki kaynakların çıkartılması konusunda işbirliği yapılması mümkün olacaktır.” görüşünü paylaştı.

Türkiye ile Suriye ortasında yapılabilecek işbirlikleri kapsamında en süratli alınacak kararın iç savaş nedeniyle büyük ziyan görmüş güç altyapısının yenilenmesi olacağını belirten Oruç, şunları kaydetti:

“Öncelikle Suriye halkına ilişkin olan güç kaynaklarının terör örgütlerinin tasallutundan kurtarılması değer arz etmektedir. Bu sağlandıktan sonra Suriye’nin yeni idaresinin talep etmesi halinde Türkiye, hem Suriye’nin yine imarı hem de mevcut güç kaynaklarının uygunlaştırılması ve yeni kaynakların yaratılması konusunda elinden geleni takviyesi sağlayacaktır.”